Μηχανισμός δράσης στο οδοντιατρικό laser
Οι μηχανισμοί δράσης στο οδοντιατρικό laser είναι θερμικοί, μηχανικοί, θερμομηχανικοί και χημικοί. Οι λειτουργίες τους είναι κοπή, αιμόσταση και η αντιμικροβιακή δράση. Τα πλεονεκτήματά τους είναι η αιμόσταση, η ενεργοποίηση αιμοπεταλίων, η ελάττωση αναγκών για συρραφή, αποστείρωση ιστών, ελαττωμένη βακτηριαιμία, επιτάχυνση επούλωσης, ελάττωση σχηματισμού ουλώδους ιστού, οιδήματος και μετεγχειρητικού πόνου.
Το οδοντιατρικό laser στην ενδοδοντία.
Η ενεργοποίηση των διαλυμάτων Χ.Μ επεξεργασίας γίνεται είτε με υπερήχους, είτε με laser (diode, Er:YAG, Νd:YAG). Mε το φωτοακουστικό φαινόμενο το laser (ιδίως το Νd:YAG που έχει μεγαλύτερη διείσδυση) δημιουργούνται φυσαλίδες. Η φυσαλίδα ωθείται προς το εσωτερικό του δοντιού και τελικά η ενέργειά της μετατρέπεται σε κύμα πιέσεων που ταξιδεύει με υπερηχητική και στη συνέχεια με ηχητική ταχύτητα.
Το οδοντιατρικό laser στην Περιοδοντολογία
Στην περιοδοντολογία εφαρμόζεται για την αιμόσταση, χαλινεκτομή, ουλεκτομή, αποεπιθηλιοποίηση, απομάκρυνση κοκκιώδους ιστού, αφαίρεση μελανίνης, εξάλειψη μικροβιακού φορτίου, βιοενεργοποίηση και αποκάλυψη εμφυτευμάτων.
Συνιστάται την προσεκτική τήρηση των κανόνων ασφαλούς χρήσης, όπως χρήση ειδικών γυαλιών (κάθε μήκος κύματος έχει και τα δικά του), προσεκτική χρήση τους για την αποφυγή πρόκλησης βλαβών.
Προβλήματα με τα laser
Η αύξηση της παρεχόμενης ενέργειας (joule) θα πρέπει να αξιολογείται πολύ προσεκτικά, γιατί η αλόγιστη χρήση της δημιουργεί νεκρώσεις και εγκαύματα. Επίσης, οι ενδείξεις θα πρέπει να μην παραβιάζονται, μια και πιθανή αποκάλυψη εμφυτεύματος με Νd:YAG θα μπορούσε να δημιουργήσει καταστροφή στην μεταλλική του δομή. Σταδιακά αποκτά μεγαλύτερη διείσδυση στην περιοδοντολογία με την φωτοδυναμική θεραπεία (PDT) και φωτοενεργοποιούμενη θεραπεία (PADT) (Wilson et al, 1993, Komeric & Wilson, 2002).
LLLT laser
H θεραπευτική χαμηλής ισχύος είναι (LLLT) βελτιώνει την επούλωση των ιστών (Εndre Mester 1967), επιβραδύνει τον κυτταρικό θάνατο, βελτιώνει την αναλγησία και τη φλεγμονή, μειώνει το οίδημα και λειτουργεί ευεργετικά σε νευρογενή πόνο και νευρολογικά προβλήματα.
Διοδικά λέιζερ
Σε άφθες και ερπητικές βλάβες η δράση των diode (2 w, cw 1×30 sec) δίνει καλά αποτελέσματα. Έδειξε κλινικά περιστατικά βιοενεργοποίησης (0,5 w, 50 mJ, 2 mn ανά 2 μέρες) με Νd:YAG και diode (980 nm,0,4w cw, non contact).
Τι είναι το laser
To laser είναι μια ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που προέρχεται από κρυστάλλους, αέρια ή υγρά.
Οι ιδιότητες του είναι
- Η παράλληλη δέσμη
- Η εστίαση της παράλληλης δέσμης έχει την ιδιότητα αύξηση της ενέργειας.
Χαρακτηριστικά των laser είναι το μήκος κύματος, η ενέργεια, η διάρκεια του παλμού, η μέγιστη ισχύς, ο ρυθμός επανάληψης των παλμών, ο συντελεστής απορρόφησης, η ροή, ο χρόνος θερμικής ανάπαυλας. Ο τρόπος μεταφοράς των δεσμών laser είναι είτε με βραχίονα και καθρέπτες, είτε με οπτική ίνα.
Όταν προσπίπτει μια ακτίνα laser σε κάποιον ιστό τότε έχουμε: ανάκλαση, σκέδαση, απορρόφηση.
Ιστορία του laser
Tο1917, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν έθεσε τα θεμέλια για την εφεύρεση του laser (λέιζερ) και τον προκάτοχό του, «τα Μέιζερ,» με τη θεωρητική βάση ότι η ενίσχυση της φωτοηλεκτρική θα μπορούσε να εκπέμπουν μια ενιαία συχνότητα, ή υποκινημένη εκπομπή. Ο όρος λέιζερ είναι ένα αρκτικόλεξο για «Light Amplification by the Stimulated Emission of Radiation» και ο πρώτος που την εισήγαγε το 1959 σε ένα άρθρο μεταπτυχιακός φοιτητής από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια, Gordon Gould.
Ο Theodore Maiman, στο Hughes Research Laboratories, Μαλιμπού, CA, δημιούργησε το πρώτο σε λειτουργία λέιζερ, χρησιμοποιώντας ένα μείγμα από ήλιο και νέον. Το 1961 δημηουργήθηκε ένα λέιζερ από κρυστάλλους yttrium-aluminum-garnet με επίδεαση 1-3% neodymium (Nd: YAG) το οποίο εχει εφαρμογές τόσο σε σκληρούς αλλά και σε μαλακούς ιστούς, αλλά έχουν περιορισμούς λόγω του υψηλού κόστους και κινδύνους για θερμική βλάβη στον πολφό. Το 1962, το argon laser αναπτύχθηκε, ενώ, το ruby laser έγινε το πρώτο ιατρικό λέιζερ για εφαρμογές σε βλάβες του αμφιβληστροειδούς( 1963). Το 1964, Patel στο Bell Laboratories ανέπτυξαν το λέιζερ του CO2. Σήμερα τα διοδικά λέιζερ χρησιμοποιούνται εκτενώς στο πεδίο κυρίως για ευρεία εφαρμογή σε μαλακούς ιστούς αλλά και σε χαμηλού επιπέδου λέιζερ θεραπείας (LLLT) ή «biostimulation». Το Er:YAG αυξάνει τη θερμοκρασία του εμπεριεχόμενου Η2Ο.και έτσι το δημιουργούμενο κρουστικό κύμα διαρρηγνύει τα πρίσματα. Παλμικά laser είναι τα Nd: YAG και το Er ενώ το diode και τα πιο πολλά CO2 είναι συνεχή.